Zdrowe odżywianie dzieci to kwestia priorytetowa z uwagi na ich psychofizyczny rozwój oraz dopiero kształtującą się odporność. Prawidłowe zasady zdrowego żywienia dzieci warto zacząć wdrażać jak najwcześniej, ponieważ nawyki żywieniowe wypracowane w pierwszych latach życia na ogół rzutują na dietetyczne wybory w przyszłości. Rodzice często mają jednak problem z określeniem, których zasad opłaca się przestrzegać. Trudno je wyłapać spośród setek wskazówek publikowanych w różnych mediach oraz poradnikach. Zwłaszcza że niektóre z tych porad są ze sobą sprzeczne. Oto kilka wskazówek, potwierdzonych najnowszymi badaniami naukowymi.

Zasady zdrowego żywienia dzieci – Warzywa i owoce to podstawa

Autorzy opublikowanej w 2016 roku nowej piramidy żywienia dla dzieci i młodzieży zwracają uwagę, że fundamentem każdego posiłku powinny być warzywa oraz w nieco mniejszej ilości owoce. To te dwie kategorie produktów żywnościowych w zasadniczy sposób odpowiadają za dostarczenie organizmowi dziecka optymalnej ilości witamin, składników odżywczych oraz minerałów. Owoce to także świetne źródło węglowodanów, dodających energii. Podstawowe zasady zdrowego żywienia dzieci obejmują jednak nie tylko znaczną ilość warzyw i owoców, ale również ich jakość. Najlepiej gdy dieta najmłodszych zawiera jak najwięcej produktów w nieprzetworzonej formie. A zatem świeże owoce oraz warzywa powinny być podstawą jadłospisu dziecka. Rodzice w miarę możliwości powinni też sięgać po produkty sezonowe oraz takie, co do których jakości mają jak największą pewność. Dobrym rozwiązaniem jest kupowanie owoców i warzyw z gospodarstw ekologicznych, o ile ma się pewność co do obowiązujących tam standardów uprawy.

Mięso, nabiał i produkty zbożowe w diecie dziecka

Jeszcze nie tak dawno uważano, że prawidłowe odżywianie opiera się przede wszystkim na produktach zbożowych. Faktycznie, ich udział jest znaczący, jeżeli chodzi o zdrowie zarówno dzieci, jak i dorosłych. Jednak w miarę czynienia postępu naukowego i przeprowadzania kolejnych badań okazało się, że ta konkretna kategoria produktów spożywczych powinna ustąpić warzywom i owocom. Dlatego to właśnie od nich rozpoczęto omawianie jadłospisu najmłodszych. Choć produkty zbożowe nie są już uznawane za najważniejsze w diecie, to jednak zasady zdrowego żywienia dzieci mówią jasno, że wciąż zajmują one ważne miejsce jeżeli chodzi o zdrowie ludzkie. Współcześnie więcej uwagi poświęca się natomiast racjonalnemu wybieraniu produktów zbożowych. Powinny być one pełnoziarniste i stanowić główne źródło węglowodanów w diecie dziecka. Jeżeli chodzi o nabiał, to dzieci powinny spożywać go każdego dnia, jednak w ograniczonych ilościach. Zalecenia Instytutu Żywności i Żywienia mówią o trzech, maksymalnie czterech szklankach mleka dziennie, które jednak można zastąpić jogurtem bądź serem. Zasady zdrowego żywienia dzieci w kwestii mięsa także są dosyć surowe. Najmłodsi powinni przede wszystkim jeść chude, najlepiej białe mięso. Lekarze od lat alarmują, że Polacy jedzą zdecydowanie za mało ryb. Warto włączyć je do diety rodziny, ponieważ ich mięso jest źródłem wielu cennych składników pokarmowych, chociażby białka czy minerałów. Rodzicom małych dzieci zaleca się unikanie mięsa w przetworzonej postaci oraz ograniczanie ilości tego czerwonego na rzecz białego.

Produkty, które warto ograniczyć

Zasady zdrowego żywienia dzieci to nie tylko lista produktów, po które warto sięgać. Obejmują one także to, czego jadłospis dzieci nie powinien zawierać. To niechlubne zestawienie otwierają oczywiście słodycze, tak uwielbiane przez większość maluchów. W miarę możliwości w pierwszych latach życia najlepiej nie dawać dziecku żadnych słodyczy czy słodzonych napojów, dzięki czemu nie przyzwyczai się ono do ich smaku. Źródłem węglowodanów i jednocześnie dobrym zamiennikiem kupnych słodkości są wspomniane powyżej owoce. Jeżeli rodzicom zależy, by zasady zdrowego żywienia dzieci były w ich domu przestrzegane, powinni generalnie ograniczyć ilość spożywanego cukru. Nie chodzi tylko o picie gorzkiej herbaty, ale także chociażby unikanie kupnych soków, w których cukru jest bardzo dużo. Kolejnym produktem do wykreślenia z listy jest sól. Warto mieć na uwadze, że nawet jeżeli samodzielnie przygotowywanych potraw się nie soli lub robi to z umiarem, to sięgając po produkty przetworzone, na przykład dania gotowe, dostarcza się sobie i swoim dzieciom mnóstwo soli. Dlatego w imię przestrzegania zasady zdrowego żywienia dzieci warto zrezygnować z kupowania gotowych posiłków do podgrzania. Dietetycy alarmują bowiem, że ilość soli, ale także cukru i konserwantów, jest tam co najmniej niepokojąca.

Napoje w diecie dziecka

Nie ulega wątpliwości, że większość dzieci najchętniej piłaby głównie słodkie napoje gazowane, ewentualnie kupne soki. Dzieje się tak, ponieważ najmłodsi szybko przyzwyczają się do słodkiego smaku, przez co naturalna niegazowana woda czy nawet świeżo wyciśnięte soki im nie smakują. Wprowadzając napoje do diety dziecka, warto zatem w ogóle zrezygnować z pełnych barwników i cukru produktów, ograniczając się do wody i samodzielnie przygotowanych soków. Takie zasady zdrowego żywienia dzieci mogą wydawać się czasochłonne, a nawet niemożliwe do przestrzegania. Jednak opłaca się wysilić, zwłaszcza w pierwszych latach życia swojej pociechy. Jeżeli nie przyzwyczai się ona do produktów, które niszczą jej zdrowie, na późniejszych etapach życia także nie będzie po nie sięgać. Najnowsza piramida żywienia zwraca uwagę na prozdrowotne korzyści nawadniania młodego organizmu właśnie naturalną, niegazowaną wodą. Niektórzy rodzice, chcąc przestrzegać kluczowej zasady zdrowego żywienia dzieci, a mianowicie podawania im owoców, sięgają po wody smakowe. Nie jest to jednak dobry wybór, ponieważ zawierają one przede wszystkim cukier i sztuczne substancje.

Omawiając zasady zdrowego żywienia dzieci, nie sposób nie zwrócić uwagi także na aktywność fizyczną. Choć dotyczy ona żywienia pośrednio, to jednak bez niej nawet najzdrowsza dieta nie przyniesie zamierzonych efektów. Tymczasem ruchu w codzienności polskich dzieci jest zdecydowanie za mało. Wprowadzanie zdrowego trybu życia rozsądnie zatem zacząć od zachęcenia najmłodszych do podjęcia wysiłku fizycznego.